Salmonella w jajku – jak wygląda i jak jej uniknąć?

Salmonella to jedna z najczęstszych bakterii powodujących zatrucia pokarmowe, a jajka są jednym z głównych produktów, w których może się znajdować. Czy można rozpoznać jajko zakażone salmonellą? Jakie są objawy zatrucia i jak uniknąć ryzyka? 

Spis treści

• Czym jest salmonella i dlaczego występuje w jajkach?
• Jak wygląda jajko zakażone salmonellą?
• Jakie są objawy zatrucia salmonellą?
• Jak uniknąć zakażenia salmonellą?
• Czy można sprawdzić, czy jajko jest świeże?
• Podsumowanie

Czym jest salmonella i dlaczego występuje w jajkach?

Salmonella to rodzaj bakterii, które mogą powodować poważne zatrucia pokarmowe. W jajkach pojawia się na dwa sposoby:

1. Z zewnątrz – bakterie mogą znajdować się na skorupce, ponieważ kury mogą wydalać salmonellę wraz z odchodami, które mogą zabrudzić jajka.
2. Wewnątrz jajka – jeśli kura jest zakażona salmonellą, bakterie mogą przedostać się do wnętrza jaja jeszcze na etapie jego powstawania.

Nie wszystkie jajka są zakażone, ale spożycie surowego lub niedogotowanego jajka może zwiększyć ryzyko infekcji.

Jak wygląda jajko zakażone salmonellą?

Salmonella w jajku nie jest widoczna gołym okiem. Bakterie te nie zmieniają zapachu, koloru ani konsystencji jajka, co sprawia, że nie można ocenić, czy jajko jest zakażone, jedynie na podstawie wyglądu.

Jednak istnieje kilka sygnałów, które mogą wskazywać, że jajko nie nadaje się do spożycia:

• Pęknięta lub uszkodzona skorupka – bakterie mogą łatwiej przenikać do wnętrza jajka, jeśli jego skorupka jest naruszona.
• Brudna skorupka z resztkami odchodów – jeśli jajko jest silnie zabrudzone, istnieje większe ryzyko obecności bakterii salmonelli.
• Dziwny zapach po rozbiciu jajka – zdrowe jajko powinno mieć neutralny zapach; jeśli pachnie nieświeżo, lepiej go nie spożywać.
• Nieprawidłowa konsystencja białka i żółtka – białko powinno być przejrzyste, a żółtko zwarte i sprężyste; jeśli jest zbyt wodniste lub ma niejednolitą strukturę, może to świadczyć o zepsuciu.

Salmonella nie zawsze występuje w zepsutych jajkach, dlatego nawet świeże jajka mogą zawierać bakterie, jeśli pochodzą od zakażonej kury.

Jakie są objawy zatrucia salmonellą?

Zatrucie salmonellą, czyli salmonelloza, pojawia się zazwyczaj od 6 do 72 godzin po spożyciu zakażonego produktu.

Najczęstsze objawy zakażenia salmonellą:

• silne bóle brzucha,
• wodnista biegunka, często z domieszką śluzu,
• nudności i wymioty,
• gorączka i dreszcze,
• bóle głowy i ogólne osłabienie.

Objawy mogą trwać od kilku dni do nawet tygodnia. Największe zagrożenie stanowi odwodnienie organizmu, zwłaszcza u dzieci, osób starszych i z osłabionym układem odpornościowym. W przypadku silnych objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Jak uniknąć zakażenia salmonellą?

Chociaż salmonella może występować w jajkach, istnieje kilka prostych sposobów, aby uniknąć ryzyka zakażenia.

Zasady bezpiecznego spożywania jajek:

• Kupuj jajka z pewnego źródła – wybieraj jajka z certyfikowanych ferm lub oznaczone jako „bez salmonelli” (np. klasa A).
• Sprawdzaj skorupkę przed użyciem – unikaj jajek z pęknięciami lub zabrudzonych odchodami.
• Przechowuj jajka w lodówce (0–5°C) – niska temperatura spowalnia rozwój bakterii.
• Myj ręce po kontakcie z surowymi jajkami – bakterie mogą przenosić się na inne produkty spożywcze.
• Nie spożywaj surowych jajek – jeśli chcesz użyć jajka w surowej postaci (np. do tiramisu lub majonezu domowego), wybieraj pasteryzowane jajka lub używaj zamienników.
• Dobrze gotuj lub smaż jajka – salmonella ginie w temperaturze powyżej 70°C, dlatego jajka powinny być dokładnie ścięte podczas gotowania lub smażenia.
• Nie rozbijaj jajek na brzegu miski lub patelni – bakterie ze skorupki mogą przedostać się do wnętrza jajka.

Czy można sprawdzić, czy jajko jest świeże?

Tak, istnieje kilka prostych sposobów, aby sprawdzić świeżość jajka przed jego spożyciem. Choć nie pozwalają one wykryć obecności salmonelli, mogą pomóc uniknąć zjedzenia nieświeżego produktu.

Test wodny – najprostszy sposób na ocenę świeżości jajka

Aby wykonać test, wystarczy napełnić szklankę lub miskę wodą i ostrożnie włożyć jajko do środka:

• Jajko świeże – opada na dno i leży poziomo. Takie jajko jest najlepsze do spożycia.
• Jajko kilku- lub kilkunastodniowe – unosi się lekko, ale nadal jest zanurzone. Jest jeszcze dobre, ale warto je zjeść jak najszybciej.
• Jajko nieświeże – stoi pionowo na dnie lub unosi się ku powierzchni. Nadaje się do spożycia tylko wtedy, jeśli po rozbiciu nie ma nieprzyjemnego zapachu ani zmienionej konsystencji.
• Jajko zepsute – całkowicie wypływa na powierzchnię. Nie wolno go jeść, ponieważ mogło już ulec rozkładowi i zawierać szkodliwe bakterie.

Ocena zapachu i wyglądu jajka po rozbiciu

Jeśli jajko przeszło test wodny, warto sprawdzić jego świeżość po rozbiciu:

• Świeże jajko – białko jest zwarte, lekko galaretowate, a żółtko ma wypukły kształt. Nie powinno mieć żadnego nieprzyjemnego zapachu.
• Jajko nieco starsze – białko może być bardziej wodniste, a żółtko mniej wypukłe, ale nadal jest zdatne do spożycia.
• Zepsute jajko – ma intensywnie nieprzyjemny, zgniły zapach, a białko jest mętne lub z domieszką dziwnych plam. Takie jajko trzeba natychmiast wyrzucić.

Test potrząsania jajkiem

Przytrzymaj jajko blisko ucha i delikatnie nim potrząśnij:

• Świeże jajko – nie wydaje żadnych dźwięków, ponieważ jego wnętrze jest zwarte.
• Nieświeże jajko – słychać delikatne chlupotanie, co oznacza, że wewnątrz powstała większa komora powietrzna, a białko straciło swoją jędrność.

Dzięki tym prostym metodom można łatwo ocenić świeżość jajka i uniknąć spożycia produktu, który mógłby zaszkodzić zdrowiu. Najbezpieczniejszą zasadą jest: jeśli masz wątpliwości, lepiej jajka nie jeść!

Podsumowanie

Salmonella w jajku nie jest widoczna gołym okiem, dlatego nie można jej rozpoznać na podstawie wyglądu. Aby uniknąć ryzyka zatrucia, należy:

• Kupować jajka z pewnego źródła i przechowywać je w lodówce.
• Unikać spożywania surowych jajek, zwłaszcza w potrawach niewymagających obróbki cieplnej.
• Dobrze gotować lub smażyć jajka, aby zabić bakterie.
• Myć ręce po kontakcie z jajkami i nie rozbijać ich o brzegi naczyń.
• Nie spożywać jajek z pękniętą skorupką lub o dziwnym zapachu.

Dzięki stosowaniu zasad higieny i odpowiedniego przygotowania jajek ryzyko zakażenia salmonellą można znacznie zmniejszyć, a jajka nadal mogą być zdrowym i wartościowym składnikiem codziennej diety.